Zamysł powołania Fundacji Fundusz Lokalny SMK pojawił się 3 lipca 2009 r. podczas spotkania partnerów projektu współpracy „Młodzi Gniewni dla Nas Pewni”. Partnerstwo zainicjowało swoją działalność przy Zarządzie Stowarzyszenia Młodzieży Katolickiej „Wolni od Uzależnień”. Statut Fundacji został zatwierdzony aktem notarialnym w Tarnobrzegu w dniu 6 lipca 2011 r. przez Stowarzyszenie Młodzieży Katolickiej „Wolni od Uzależnień” oraz Magdalenę Marię Pruś, Tomasza Wincentego Prusia, Ryszarda Włodzimierza Nowocienia, Beatę Renatę Kaczmarzyk, Genowefę Samołyk, Roberta Rafała Bąka, Damiana Łukasza Zakrzewskiego, Piotra Pawła Pastułę, Witolda Stanisława Stefaniaka, Damiana Laskowskiego, Marcina Flisa, Stanisława Bernarda Baskę.
Fundacja przyjęła nazwę: „Fundacja Fundusz Lokalny SMK”. Skrót końcowy nazwy, nawiązujący do Stowarzyszenia Młodzieży Katolickiej, zmienił znaczenie na „Społeczeństwo, Młodzież, Kreatywność”. Ostatecznie 21 listopada 2011 r. Fundacja została wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem 0000402564.
Misją Fundacji jest tworzenie sprzyjających warunków do działania lokalnych społeczności oraz kreowanie i wsparcie dla inicjatyw społecznych, młodzieży oraz liderów i animatorów życia publicznego, szczególnie z obszaru powiatu sandomierskiego, stalowowolskiego i tarnobrzeskiego. Mottem zaś wszystkich działań jest: „SMK. PRZESTRZEŃ DZIAŁANIA”. Od tego czasu członkowie Fundacji, organizacje i instytucje współpracujące z Fundacją oraz wiele osób utożsamiających się z misją, podejmują cykliczne i stałe działania kierowane do lokalnej społeczności. Oferta adresowana jest przede wszystkim do osób i instytucji, którzy tak jak Fundacja, promują i propagują rozwój oparty o lokalne zasoby przyrodnicze, historyczne czy kulturowe.
Wszystkie działania wdrażane przez Fundację są „poukładane” w 4. obszarach jak: „Lokalne Inicjatywy”, „Młodzi Gniewni dla Nas Pewni”, „Prawo dla obywateli”, a od 2021 również „Ośrodek Dziedzictwa Lokalnego - Resztówka” (w budowie). Działania w poszczególnych programach często są współfinansowane przez ogólnopolskie instytucje. Fundacja jest bowiem partnerem dla Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności i jej programów: „Działaj Lokalnie”, „Równać Szanse”, „Liderzy PAFW”, „Szkoła Liderów PAFW”, „Program Stypendiów Pomostowych”, „Pracownia Dobra Wspólnego”. We współpracy z Narodowym Instytutem Wolności Fundacja realizuje cyklicznie takie programy jak: Fundusz Inicjatyw Obywatelskich oraz Rządowy Program Rozwoju Uniwersytetów Ludowych. Bieżące działania Fundacji były i są wspomagane przez samorządy gmin: Zaleszany, Pysznica, Sandomierz, Baranów Sandomierski, także samorządy powiatów: sandomierskiego, tarnobrzeskiego i stalowowolskiego oraz Samorząd Województwa Podkarpackiego i Świętokrzyskiego.
Poza stałymi działaniami Fundacja podejmuje się okazjonalnych, a wynikających z potrzeb i pomysłów innych (liderów inicjatyw). Do takich należą:
- Gale - coroczne, uroczyste świętowanie i podsumowanie programów: „Lokalne inicjatywy” i „Młodzi gniewni…”;
- Imprezy wspólnotowe: spotkania wigilijne dla seniorów, imprezy adresowane dla dzieci i ich rodzin (pikniki rodzinne), podsumowania projektów;
- Prezentacje Fundacji w czasie imprez publicznych;
- Prowadzenie portali informacyjnych;
- Inicjowanie działań, a następnie pomoc i wsparcie dla grup nieformalnych lub porozumień na rzecz lokalnych inicjatyw, „Napędzani Wisłą”, „100 lat Niepodległej. Historia. Ludzie. Przyszłość”, „Gala Orderu Rzeki Wisły”, „Festiwal Miasto Młodych Artystów”, Fundacyjna Grupa OPP - pomoc w zbieraniu 1% z podatku PIT, Grupa Sponsorska „Dyplom z marzeń”.
Kluczem dla bieżącego funkcjonowania i dalszego rozwoju Fundacji jest wsparcie jakiego udzielają jej wolontariusze i darczyńcy, którzy w różnej formie: pracą, darami rzeczowymi, datkami finansowymi, odpisami 1%, pomagają na co dzień.
Dla przykładu warto pokazać dotychczasową pomoc związaną z odbudową dworu „Resztówka”. W okresie 2020-2022 wokół Fundacji skupiło się już ponad 200 osób i firm, których łączne wsparcie sięga ponad 500 tys. PLN. Nie da się policzyć i przeliczyć wsparcia udzielanego przez często anonimowych darczyńców, którzy budują dobry klimat dla realizacji inicjatyw Fundacji.
10 lat działań to dobrze wypełniony czas oraz wymierne efekty pracy zespołu i wolontariuszy Fundacji.
| Podsumowania | 2012-2021 |
| Przychody | 4.718.336 |
| Liczba udzielonych dotacji (z partnerami) | 1.069 |
| Kwota udzielonych dotacji | 5.678.707 |
| Liczba stypendystów | 112 |
| Wartość stypendiów | 319.035 |
| Liczba publikacji edukacyjnych | 11 |
| Liczba zatrudnionych (umowa cywilno-prawna) | 305 |
| Kluby seniora i filie (2018-2021) | 4 |
| Liczba uczestników klubów seniora z wolontariuszami | 100 |
Ramy działalności Fundacji nie są sztywne, przez co Fundacja Fundusz Lokalny SMK na bieżąco odpowiada na potrzeby środowiska i różne inicjatywy. Stała się jedną z silniejszych organizacji (także parasolowych) w regionie, zaś 12 lat budowania marki Fundacji dało jej dobry networking. Zbudowany kapitał społeczny pozwala na śmiałe spojrzenie na jej kolejne 10 lat rozwoju.