ZGŁOSZONY PROBLEM:
Stowarzyszenie (OSP) posiada nieaktualny KRS z 2003 roku. W 2007 i 2011 roku Walne Zebranie Członków owej OSP dokonało zmian w składzie organów. Nie dokonali odpowiednich zmian w KRS – stąd nieaktualny KRS. Urząd Skarbowy przy złożeniu sprawozdania rocznego poprosił o dostarczenie aktualnego KRS. Członkowie OSP w chwili obecnej chcą zgłosić zmiany w KRS, które dokonali w 2011 roku. Pytanie brzmi: jeśli sąd rejestrowy zobaczy, że podstawą do zmiany wpisu są uchwały z 2011 roku czy nie nałoży kary, jakie konsekwencje prawne grożą za niedotrzymanie terminu 7 dni na zgłoszenie zaistniałych zmian. Jakie kroki mogą podjąć wobec OSP Urząd Skarbowy i Starosta? Czy może zwołać Walne Zgromadzenie Członków, przeprowadzić wyboru i dokonać zmian w KRS zgodnie z 7 dniowym terminem?
ZAKRES OPINII:
Tryb zgłaszania zmian w statucie stowarzyszenia w sądzie rejestrowym i konsekwencje niedotrzymywania terminów
OPINIA:
Stan faktyczny przedstawiony w tym pytaniu jest regulowany przez: ustawę z dnia 20 sierpnia 1997 r. – o Krajowym Rejestrze Sądowym (KRSU, tekst jedn.: Dz.U. z 2007 r., Nr 168, poz. 1186 z późn. zm.). oraz ustawę z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach (PSU, tekst jedn.: Dz.U. z 2001 r., Nr 79, poz. 855 z późn. zm.)
Przede wszystkim – formularze z wnioskiem o wpis do KRS składane do Sądu rejestrowego podpisują osoby wyznaczone do reprezentacji stowarzyszenia, czyli członkowie zarządu zgodnie ze sposobem reprezentacji określonym w statucie, a nie Walne Zebranie Członków OSP. Zarząd jest obligatoryjnym organem stowarzyszenia zgodnie z art. 11 ust. 3 PSU.
Odpowiedzi: 1. Najważniejszą konsekwencją prawną jest odpowiedzialność za powstałe szkody w wyniku niezłożenia wniosku o wpis do KRS po zaistnieniu okoliczności zobowiązujących do złożenia tego wniosku, związane z reprezentacją stowarzyszenia w stosunku do osób trzecich (art. 14 KRSU). Niezgłoszenie zmiany w składzie władz stowarzyszenia może spowodować, że np. były członek zarządu, figurujący nadal w KRS, podejmie decyzje niekorzystne dla stowarzyszenia.
Istotne znaczenie ma przepis art. 17 KRSU mówiący o domniemaniu prawdziwości Rejestru, który stanowi: „1. Domniemywa się, że dane wpisane do Rejestru są prawdziwe”. W związku z tym artykułem przepis art. 14 KRSU stanowi: „Podmiot obowiązany do złożenia wniosku o wpis do Rejestru nie może powoływać się wobec osób trzecich działających w dobrej wierze na dane, które nie zostały wpisane do Rejestru lub uległy wykreśleniu z Rejestru”. Sąd rejestrowy nie nakłada kary za niezłożenie wniosku, ale jeśli stwierdzi niezgodność rejestru z rzeczywistością, czyli że taki wniosek nie został złożony, może wyznaczyć dodatkowy 7-dniowy termin pod rygorem zastosowania grzywny (przepis art. 24 KRSU). Jeśli wpis nie zostanie dokonany pomimo wezwań Sądu i postanowień o nałożeniu grzywny, Sąd rejestrowy wykreśli wpis z urzędu albo dokona wpisu w szczególnie uzasadnionym przypadku, jeżeli dokumenty stanowiące podstawę wpisu znajdują się w aktach rejestrowych, a dane te są istotne. W tej sytuacji jednak dokumenty takie nie zostały dostarczone, bo inaczej Sąd już dawno zwróciłby się do stowarzyszenia z wezwaniem. Wydaje się, że Sąd rejestrowy uznaje, że zarząd nie zmienił się od 2003 r. Art. 24 KRSU stanowi, że Sąd rejestrowy może wezwać obowiązanych do złożenia wniosku lub dokumentów pod rygorem zastosowania grzywny (jednorazowo do 10000 zł), ale dopiero po upływie dodatkowego 7-dniowego terminu nakłada grzywnę, którą może ponowić.
2. Starosta, jako organ nadzorujący, może wystąpić do stowarzyszenia o usunięcie nieprawidłowości w określonym terminie, udzielić ostrzeżenia władzom stowarzyszenia, wystąpić do sądu o zastosowanie środka określonego w art. 29 PSU. Trzecie wyjście jest najbardziej dotkliwe, może zakończyć się nawet rozwiązaniem stowarzyszenia. (por. niżej)
3. Urząd Skarbowy może stosować, w przypadku stwierdzenia wykroczenia skarbowego albo przestępstwa skarbowego dotkliwe kary w postaci grzywny w stawkach dziennych, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności zależnie od popełnionego czynu, a także środki karne i środki zabezpieczające wymienione w art. 22 KKS (ustawy z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy, tekst jedn. Dz.U. z 2007 r., Nr 111, poz. 765 z późn. zm.). Samo niezłożenie wniosku o wpis nie rodzi odpowiedzialności karnej, ponieważ nie wypełnia znamion przestępstwa ani wykroczenia (art. 1 KKS). Jeśli jednak zaniechanie to spowoduje wypełnienie znamion przestępstwa, Sąd lub Urząd Skarbowy zastosują odpowiednie sankcje.
Opracowano w ramach Projektu „Akademia Demokracji Lokalnej” realizowanego w ramach Programu „Prawo w służbie obywatela” Fundacji Fundusz Lokalny SMK. Projekt dofinansowany ze środków Funduszu Inicjatyw Obywatelskich.
Zamieszczane na portalu www.fundacjasmk.pl informacje o udzielonych poradach prawnych są wynikiem analiz indywidualnych stanów faktycznych podmiotów występujących z pytaniami prawnymi do doradców prawnych. Informacje zamieszczone na stronie projektu mają walor jedynie informacyjny. Mogą być zastosowane w indywidualnych sytuacjach prawnych, jednak Fundacja Fundusz Lokalny SMK, właściciel serwisu, nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne szkody i negatywne następstwa podjętych działań. Wszelkie działania prawne analogiczne do opisywanych w opiniach prawnych należy konsultować z prawnikiem.